tas

Kleine dingen worden grotesk..
Simpele zaken gecompliceerd.
Veel wordt ook eenvoudig.

Mijn keurige moeder loopt met een rugzakje aan haar arm...
het is haar handtas..nu.
Haar elegante handtas, zeg maar handtassen zijn opgeruimd...weggegooid.."Nee ik heb die dingen niet meer nodig..." zegt moeder.
De rugtas is groot aan mijn moeders dunne arm, het ziet er gek uit, zegt mijn vader.
Mijn moeder vindt het prima...maar ze kan niets meer vinden.
Ze stopt alles in de rugzak en het komt er niet meer uit, althans het verstopt zich in de hoeken en vakken van de tas.
Maar dan opeens komt er van allerlei ook weer uit.
De rugzak wordt de tovertas.
Als mijn moeder iets kwijt is, en dat is ze erg vaak, zegt mijn vader, kijk eens in je tas.
Wis en waarachter, de tas tovert de dingen tevoorschijn.
Maar de tovertas is groot en mijn moeder wordt steeds kleiner, en dunner.
Mijn vader zoekt in huis en vindt een handig klein tasje...een hand-tasje..letterlijk:
Mijn moeder houdt het tasje in haar hand,
als ze op stap gaat.
Gisteren ging ze op stap.
Het kleine handtasje werd gevuld.
Het duurde wat lang en mijn vader trok ongeduldig de rits dicht...
Onhandig als hij is: de rits ging kapot.
Mijn moeder in alle staten.
Wat nu? De tovertas mee?....nee! De tovertas tovert dingen, maar maakt ze ook kwijt.
Dat is niet handig.
Het kleine zwarte tasje, nu kapot, mocht toch mee, met een breed-elastiek eromheen.
'Koop jij een nieuwe tas' vraagt mijn vader me vandaag?
Wat voor een moet het zijn?
'Zoals deze' zegt mijn vader, ik neem het kleine tasje onder de loep.
Uit mijn eigen grote handtas tover ik net zo'n soort tasje: klein en voor in de hand.
Oooo mompelt mijn moeder goedkeurend.
Haar ogen glimmen
'Dat is net zo'n goeie!' Ze bekijkt het ding aan alle kanten en opent de rits.
'Er zit ook een spiegeltje in' zegt mijn vader opgetogen.
Ik kieper mijn lippenstift, mascara en oogschaduw eruit...
'Kijk mama', zeg ik...'neem deze maar'.
Mijn moeder loopt naar de la, om het pas verworven tasje te vullen met...potlood, pen en gum, zakdoek en nog een pepermuntje.
Morgen ga ik naar het Kruidvat, zal mezelf een nieuw toilettasje kopen.

Telefoon

De telefoon wordt meteen opgenomen.
Ik ben vandaag vroeg klaar met het avondeten, mooie tijd te bellen.
Dit uur van de dag zit mijn vader op zijn studeerkamer.
Beetje rust, kwartiertje lezen.
Mijn moeder kan zich op goede dagen nog net even alleen amuseren.
Ze doet niet veel, ze loopt wat van links naar rechts.
De tv blijft uit, net als de radio.
Ze kijkt wat in een week krantje of pakt boeken op en legt ze weer neer op 't leestafeltje.
Veel meer is er niet.
Mijn moeder is blij als 's avonds de telefoon gaat.
Dan ben ik het of mijn zus.
Dan kan ze opnemen.
"Jahaa" zegt een zachte bibberende stem.
"Hoe was je dag mama?" vraag ik
"Oo ik had zo een p r a c h t i g e dag" zegt ze.
"Fijn" zeg ik " wat heb je gedaan?"
"Ik ben erop uit geweest" zegt mijn moeder
"Heb een rondje gelopen en verder...verder weet ik het niet meer....
Het was een prachtige dag, echt prachtig".
"Mooi mama" zeg ik.
"Fijn toch, het maakt niet uit dat je het niet meer weet, je hebt genoten!"

verdwaald

'Mevrouw bent u misschien verdwaald ?'
Een stem klinkt opeens van dichtbij.
Een meisje staat in een deuropening en roept naar mijn moeder.
"Verdwaald?"Herhaalt mijn moeder onzeker...ze kijkt het meisje vertwijfeld aan.
'Ja', zegt het meisje, 'bent u verdwaald? Zal ik u even thuisbrengen?'
"Oh nee hoor", zegt mijn moeder wat verlegen, "ik weet het wel".
Het meisje schiet haar jas aan en komt naar buiten.
'Nou' zegt ze: 'Mijn ma zag u al een paar maal voorbijkomen en dacht...'
"Jaaa", zegt mijn moeder, "het lijkt hier een beetje op elkaar"
en ze doet een poging de goede richting te vinden.
'Wacht 'zegt het meisje, 'ik breng u hoor!'.
"Nee" zegt mijn moeder, "hoeft niet hoor, dank je wel".
'Mijn ma weet waar u woont, ze heeft me gevraagd u thuis te brengen'.
Ze haakt voorzichtig een arm in en samen gaan ze voetje voor voetje op thuis aan.
Het is niet heel ver en mijn moeder babbelt gezellig met het vriendelijke meisje.
Thuis gekomen moet ze rusten.
Het was een vreemde middag.

De ober met de mooie ogen

We zitten samen aan een tafeltje bij het raam,
in het restaurant, waar het vertrouwd voelt.
Ik realiseer me dat het hier was dat ik voor het eerst besefte :
'er klopt hier iets niet...ma is ma niet...'
We zaten toen met het hele gezin gezellig bijeen, een paar jaar geleden alweer
Van Alzheimer had ik alleen nog maar een vaag vermoeden.
Die dag, daar, begon het woord A. zich echter meer en meer op te dringen.
Mijn moeder had iets gezegd over een voorbijgaande mevrouw
en daarbij gegiecheld.
Zo was mijn moeder niet, nooit!
Mijn moeder praatte niet over anderen, niet op deze manier en giechelen
was helemaal uit den boze.
Dus iets klopte niet en eigenlijk wist ik toen best wat.
Nu zijn we verder.
En het gaat ma stukken minder dan toen.
Toch, soms lijkt er ogenschijnlijk weinig aan de hand.
In een momentopname...
Mijn moeder zit rustig, keurig en verzorgd tegenover mij.
Genietend van het moment.
De aardige ober komt aan onze tafel en nog een keer.
"Hij heeft in ieder geval mooie ogen"...zeg ik hardop
"Jaaaah", zegt mijn moeder met grote glimlach en schittering in de ogen
"Zeg dat wel!
En hij weet het hoor, van zichzelf" gniffelt ze..."hoe hij kijkt!"
Mijn moeder die dit soort dingen zegt... ik sta perplex!
Maar bijzonder is het wel...en best prettig.

Samenzweerderig heffen we het glas
"Carpe Diem" mama zeg ik!
"Carpe Diem"herhaalt ze.

Oorlogsherinnering 2

Praat ze er nog wel eens over?"vraag ik mijn vader.
"Jazeker, toevallig hebben we het er van de week over gehad!"
"Ook over de V-1?"
"Ja, juist daarover" zegt pa.."ze zegt dat er géén dag voorbij gaat of ze denkt eraan.
Ze was nogal dol hè, op die kleine...Magda..."
Die was vaak bij hun thuis, samen met haar moeder, tante Bertha, die heel jong oorlogsweduwe werd, je weet toch wel? Haar man sneuvelde in '40 bij Deinze..
Ja en dan die andere, de jongste zus van Bonma, die nog op zoek was naar een vrijer zoals wij dat zo zegden in die tijd. Die was erbij toen de V-1 viel.
Je hoorde ze overkomen die V-1's en als de motor stilviel wist je dat ie naar beneden kwam...tja..."
Mijn vader zwijgt.
"Ze kwamen om he, toen Antwerpen werd gebombardeerd door de geallieerden....
Wij waren al een half jaar bevrijd en toen dat.
Het huis naast tante Bertha werd ook getroffen, daar kwam een groot gezin om, behalve de elders studerende zoon.
Tja die kleine, je moeder was er dol op, ze was eigenlijk het kleine zusje van je moeder, het zusje wat ze zo veel liever had dan al haar broers...
Haar dood...ze was nog klein...ze was ongeveer..."
Mijn moeder komt binnen.
"We hebben het er juist over"zegt pa "over de V-1 en Magda..."
Mijn moeder staat doodstil: "in maart '45"....zegt ze.
"Ja, we waren al bevrijd en toen moest het nog komen!"
Er volgt een gesprek tussen mijn ouders, overMagda en hoe 'oud' ze is geworden.
Ik vul aan : precies 5 jaar, 6 maanden en 13 dagen...
Mijn moeder kijkt me onderzoekend aan...
Ik weet het zo goed omdat ik ook van 9 september ben.
Mijn moeder's ogen vullen zich met tranen....
Het mag, het praten doet goed.

Oorlogsherinnering

Dat ik in de eerste week van mei enorm bezig ben met herdenken van dé oorlog,
heeft alles te maken met de verhalen van Marie, de vrouw die een niet-onbelangrijke rol in mijn opvoeding heeft gehad.
Er was nml. altijd wel één dag in de week dat zij de avondmaaltijd besloot met de gevleugelde uitspraak "Onder de oorlog...."
Waarna ze een verhalend vergelijk trok van heden naar verleden.
Marie's wijsheden heb ik altijd zeer serieus genomen...
ze waren belangrijker dan wat mijn vader en moeder me vertelden.
Wellicht omdat die mijn ouders waren en zoveel al zeiden...
Marie's verhalen over den oorlog verveelden nooit, al waren het de oorlogsherinneringen van mijn moeder die uiteindelijk een groter impact hadden op ons allemaal.
Die herinneringen, het oorlogsverdriet van mijn moeder, tevens haar groot levens-verdriet,
heb ik pas zoveel later begrepen, toen zij haar ervaringen al keer op keer op keer had verteld.
Het heeft jaren geduurd en vele herdenkingen later voordat het besef bij mij binnen kwam.
Net als dat ik mijn moeder zoals zij is, maar vooral was, pas stukje en beetje ga begrijpen...nu het 5 voor 12 is...
Uiteindelijk vraagt het toch levenservaring om trauma's te herkennen, te ontcijferen en te begrijpen...de hare, de mijne.
Deze week stond ik als altijd weer stil bij vooral die gebeurtenis in maart '45: het moment daar waar de oorlog mijn familie letterlijk raakte.
Vanochtend was ik bij de Herdenking van de Slag om de Schelde.
De Schelde dat is thuis...
Ik voelde behoefte aan thuis. Ik voelde behoefte om te praten over de oorlog van thuis.
Met name de oorlog van mijn moeder, om wat ze heeft meegemaakt.
Of ik er met haar over kan praten...weet ik niet.
Natuurlijk herinnert zij zich het bombardement.
Terwijl de dag van gisteren alweer grotendeels is gewist, weet ze waarschijnlijk alle details van maart '45...dat zal het punt niet zijn..
Nee, mijn zorg is....wat zal die emotie met mijn moeder doen?
De emotie van haar herinneringen van verdriet.....

namens oma

"Bel opa even"... moedig ik mijn jongste dochter aan.
Ze is na een selectieprocedure aangenomen op een gewilde vervolgopleiding en blij en trots.
Mijn vader, onderwijsman in hart en nieren, houdt dit soort zaken goed bij, soms wat te goed...maar dat is een ander verhaal.
Lievekind doet wat haar gevraagd wordt en belt.
Mijn moeder neemt op...ze zal mijn naam in de display hebben herkend en een enkele keer durft ze het aan, de telefoon opnemen.
Lievekind doet verslag en uitleg: "Oma...ik ben aangenomen op St.Lukas!".
Haar oma begrijpt het niet en Lievekind hoort haar vertwijfeling:
"Een van de kinderen is aangenomen" herhaalt mijn moeder...
"Een van de kinderen!", verzucht mijn dochter later..."ik zei toch duidelijk oma...enne..hallo!.... wie moet er anders worden aangenomen..."
Meteen na het beëindigen van het gesprek belt mijn vader gehaast terug:
"Ma begreep het het niet en ze vindt het heel erg!
Maar zeg Sarah namens oma dat we trots zijn hoor"